Devletler arasındaki çıkarlara en çok zarar veren konu, güvenlik konusudur. Güvenliğin tanımı askeri boyuttan çok daha fazlasıdır. Zamanla güvenliğin tanımının genişlemesi ile beraber en önemli güvenlik tanımlamalarından birisi de ekonomik güvenlik olmuştur. Ekonomisi zayıflayan ülkelerde iç istikrar bozulmakta, suç oranları artmakta ve askeri güvenliğin ana konusunu oluşturan iç ve dış tehditlerin sayısı da artmaktadır.
İran’ın jeopolitik ve jeostratejik konumu, ekonomisi ve güvenlik faktörleri hem bölge için hem de Avrupa için önemli bir yere sahiptir. İran-Avrupa Birliği ilişkilerinin zor ama ekonomik olarak yapıcı bir niteliğe sahip olduğu söylenebilir. Avrupa Birliği ülkeleri zaman zaman İran’a karşı sert tavırlar alsalar bile İran ile olan iletişimlerini ve ekonomik işbirliklerini sürdürmeye devam ettiler. İran, bulunduğu konum dolayısıyla gerek Avrupa Birliği ülkeleri ve Rusya ile gerekse ABD ile sürekli bir denge politikası yönetmiştir. İran, Rusya ve İngiltere için Fransa kartını; Rusya için ise İngiltere kartını kullanmıştır ve aynı zamanda ABD’ye olan ekonomik bağımsızlığını azaltmak için Avrupa Birliği ile iyi ilişkiler kurmuştur.
Avrupa Birliği için önemli olan konular: kitle imha silahlarının yayılması, insan hakları, Irak, Körfez, Orta Asya, Orta Doğu’daki barış süreci, uyuşturucu, mülteci ve enerji sorunudur. Bahsi geçen konular Avrupa Birliği için önemli olmakla beraber İran ile olan ekonomik bağlantıları koparmamak için yeterlidir. Günümüzde Avrupa Birliği’ne üye 27 ülke olmakla beraber toplu bir karar alınsa bile geçmişte birçok devlet kendi özelinde İran ile olan diyaloğunu devam ettirmeye yönelik bir tutum benimsemiştir.
Tüm bu bilgilerin ve yorumların ışığında Avrupa Birliği, şimdilik İran’ı bölgesel faktörler ve enerji dolayısıyla vazgeçilmesi güç bir devlet olarak görse de aynı şekilde İran’ın AB’ye olan bağımlılığından dolayı AB-İran ilişkilerinde danışıklı dövüşlü bazen ise Avrupa için hafif korkutmalarla süregelen bir havanın hakim olduğunu düşünüyorum.
